معرفی کتاب «قاره سبز»
قاره سبز
خاطره‌نگاری یکی از وجوه مختلف ادبی است که افراد با اهداف مختلفی به آن می‌پردازند. برخی خاطره‌نویسی را که به نوعی زیرمجموعۀ زندگینامه‌نویسی است، گونه‌ای از ادبیات تاریخی می‌دانند؛ زیرا در آینده از خلال آن می‌توان به اطلاعاتی در مورد روزگار گذشته دست پیدا کرد. درواقع خاطره‌نگاری یکی از راه‌های شناخت است که می‌تواند همانند یک رسانه عمل کند.
تفاوتی که خاطره‌نویسی با زندگینامه دارد در این است که خاطره‌ها نکات برجسته‌ای هستند که به دلایل مختلف می‌توانند در ذهن راوی باقی مانده باشند. این خود بستگی به این دارد که هدف نویسنده از نوشتن خاطره چه بوده و نیز چه معیاری برای انتخاب وقایع یا پدیده‌هایی که با آن مواجه بوده است داشته باشد. اما در زندگینامه عموم حوادث و رویدادها و مسائل بیان می‌شود و درواقع کل دوره زندگی شخص را در بر می‌گیرد. همچنین در خاطره‌نویسی گاه ممکن است نویسنده نقشی در اتفاقات ایفا نکرده باشد و تنها تماشاگر و راوی آن باشد.
کتاب «قاره سبز» با عنوان فرعی خاطرات سفر به اروپا، نوشته مریم نقاشان است که در آن راوی از دورانی که برای تکمیل تحصیلاتش در رشته حقوق در کشور آلمان گذرانده است با خوانندگان صحبت می‌کند. او در پیشگفتار بیان می‌کند که هدفش از نوشتن این کتاب ارائۀ تصویری واقعی و مبتنی بر تجربه از زندگی در جامعه‌ای غربی است، با تمام خوبی‌ها و بدی‌هایش. همچنین در مقدمه به این نکته اشاره کرده است که بخشی از نوشته‌ها را قبلاً در صفحه اینستگرامش قرار داده است.
کتاب شامل ۴۴ بخش نسبتاً کوتاه است که به هم پیوسته نیستند و هرکدام به بیان یک موضوع و زمان متفاوت اختصاص پیدا کرده است؛ و بیشتر خاطرات به گفته راوی با کمترین فاصله از زمان وقوعشان نوشته شده‌اند.
با وجود اینکه نویسنده به‌عنوان یک حقوقدان در ایران و آلمان در موقعیت‌های شغلی تخصصی قرار داشته است، ولی متن کتاب بسیار ساده است و جز موارد معدودی فاقد مطالب یا نکات تخصصی است. به همین دلیل می‌توان گفت مخاطب «قاره سبز» مخاطبی عام است که نویسنده سعی می‌کند با به اشتراک گذاشتن تجربیاتش او را با واقعیت زندگی و تحصیل در اروپا آشنا کند.
راوی در بیان خاطراتش بنا را بر بی‌طرفی گذاشته و جز در مواقع لازم مانند بیان تاریخچه یا اشاره به فلسفۀ وجودی برخی موارد، از حاشیه‌روی و سخنرانی‌های زائد که معمولاً در چنین نوشته‌هایی وجود دارد پرهیز نموده است.
از سوی دیگر وی به‌عنوان فردی دارای تحصیلات عالی که در ایران هم شغل و درآمد و جایگاه مناسبی داشته است، در تلاش است تا در هر فرصتی تصویر مخدوشی را که از ایران و مردمش در ذهن شهروندان اروپایی ساخته شده است به چالش بکشد. همچنین در این میان او خود را موظف می‌داند بنابر اعتقاداتی که دارد، ذهنیت آنها را از دین اسلام و مسلمانان نیز اصلاح کند.
از چالش‌های دیگر راوی می‌توان از برخورد با ایرانیانی که همانند او فکر و عمل نمی‌کردند، محدودیت‌ها و سختی‌هایی که به‌عنوان یک زن مسلمان و به‌واسطۀ داشتن حجاب و سایر قیودات دینی در محیط کار، تحصیل و زندگی با آن مواجه بوده است و دیگر تفاوت‌های فرهنگی اشاره کرد. نویسنده با شناختی که از هردو محیط داشته بیشتر به ذکر خاطراتی پرداخته است که جامعه امروز عموماً با آن درگیر است.
در بخش انتهایی کتاب با عنوان «فصل من» خواننده با خانواده، سبک زندگی، نوع تربیت و پیشینۀ عقیدتی و فکری نویسنده آشنا می‌شود.
در آخر باید گفت «قاره سبز» گرچه کتابی ساده با روایتی یکدست و روان است، بیش و پیش از هر مخاطبی برای جوانان و نوجوانانی که در آستانۀ تصمیم‌گیری‌های مهم در زندگی هستند و گاه میان میل به ماندن یا مهاجرت مجبور به انتخاب می‌شوند، می‌تواند خواندنی و راهگشا باشد.
چاپ اول این کتاب در سال ۱۴۰۲ توسط نشر معارف و در ۱۶۸ صفحه منتشر شده است.
به‌قلم: پونه فضائلی
دیدگاهتان را بنویسید