سفر به آن سوی کمد لباس به مناسبت تولد سی. اس. لوئیس
سفر به آن سوی کمد لباس
روایتی شخصی از مواجهه با نارنیا و نگاهی به زندگی سی. اس. لوئیس به مناسبت تولد سی. اس. لوئیس
به قلم ریحانه عارفنژاد
از سالها قبل، فقط صحنههایی محو از فیلم اقتباسیاش یادم مانده بود. هیچکدام از موجودات عجیبی که ریختوقیافهشان را دوست نداشتم؛ به دیدن یا خواندن نارنیا ترغیبم نمیکردند. کتاب «خواهرزادۀ جادوگر» را هدیه گرفته بودم ولی برایم هیجانانگیز نبود. در کمدم بیشتر دنبال شخصیتهای «کمپانی هیولاها» میگشتم تا راهی برای ورود به نارنیا. یادم نمیآید خواسته باشم «اسلان» را ببینم، یا سوار بر «بامدادنورد» جزایری ناشناخته را کشف کنم. دلم نمیخواست با اسبی سخنگو همسفر شوم یا دستپخت بیدسترها را بخورم.
همیشه برای سی. اس. لوئیس به عنوان یک نویسندۀ مشهور با اثری ماندگار، احترام خاصی قائل بودم اما هیچوقت کتابهایش را نخریدم. خبر نداشتم که به قول خود آقای لوئیس، یک روزی آنقدر بزرگ خواهم شد که دوباره خواندن داستانهای پریان را شروع کنم! تااینکه بعد از بررسی چندین کتاب و انیمیشن در حلقۀ فانتزی بانوی فرهنگ، نوبت به ماجراهای نارنیا رسید. من هم باید «اسب و پسرک او» را میخواندم و آمادۀ ارائه میشدم. اما قبل از آن، تصمیم گرفتم نگاهی سریع به جلدهای قبلی داشته باشم تا تصور دقیقتری از چیستی و چرایی نارنیا پیدا کنم. این شد که «خواهرزادۀ جادوگر» خاکگرفتهام را از کمد بیرون آوردم. مدت کوتاهی بعد، جلد دو و سه و چهار را از طاقچه خوانده و کتابهای دیگر مجموعه را هم سفارش داده بودم!
بررسی و تحلیل نارنیا، تجربۀ جذابی برای همۀ اعضای حلقه بود. در کنار هم به سرزمینهای آنسوی کمد سفر کردیم و دنبال عناصر فانتزی گشتیم. بعد از بررسی کتابها، حالا نوبت آن است که کمی هم خود آقای لوئیس را بشناسیم. کسی که نویسندۀ یکی از ماندگارترین آثار فانتزی دنیا و یکی از مهمترین کتابهای ادبیات کودک و نوجوان جهان است. روز تولد این نویسندۀ شهیر، بهانۀ خوبی برای مرور زندگی اوست.
«کلایو استیپلز لوئیس» در ۲۹ نوامبر سال ۱۸۹۸ در ایرلند به دنیا آمد. احتمالا دوران کودکی او بیشتر از همسنوسالانش با دنیای تخیل و دوستان خیالی گره خورده بود. او خانوادهای مذهبی نداشت و خودش هم به خدا اعتقادی نداشت. حتی نقل قول مشهوری از او هست که خودش را «بیعلاقهترین فرد دنیا برای ایمانآوردن به خدا» توصیف میکند.
آقای لوئیس زندگی پرماجرایی داشت. در جنگ جهانی اول شرکت کرد و پس از آن، تحصیلش را به اتمام رساند و مشغول تدریس ادبیات و زبان انگلیسی در دانشگاه آکسفورد شد. در سالهای تدریسش تغییراتی در باورهای او رخ داد و بالاخره _شاید تحت تاثیر مطالعات فلسفی در کنار ادبیات_ وجود خدا را پذیرفت؛ اما همچنان به هیچ دین و مذهبی پایبند نبود. تا اینکه در دانشگاه با «جی. آر. آر. تالکین» آشنا شد و این مقدمهای برای تغییراتی بزرگتر در زندگی او بود. دوسال بعد از اینکه سی. اس. لوئیس به خدا ایمان آورد، در مباحثه با تالکین مسیحی شد. این اتفاق دوستی آنها را مستحکمتر کرد؛ اما عقاید مذهبی تنها وجه اشتراکشان نبود.
هردوی آنها دیوانۀ نوشتن و خلق سرزمینهایی جدید در قلمرو بیپایان خیالاتشان بودند. آنها با نویسندگان دیگر در باشگاهی به نام اینکلینگز دور هم جمع میشدند و نوشتههای یکدیگر را نقد و چکشکاری میکردند. لوئیس در مسیر خلق سهگانۀ ارباب حلقهها تاثیراتی گذاشت و تالکین هم از اولین افرادی بود که نارنیای او را خواند. لوئیس که اولین کتابش _و در کل بیشتر آثارش_ را دربارۀ حضرت مسیح و تبلیغ مسیحیت نوشته بود، خیلی زود به یکی از معروفترین مبلغان و مدافعان مسیحیت تبدیل شد. او میخواست عقایدش را در چارچوبی دیگر و در لباس فانتزی به بچهها هم عرضه کند و اینطور بود که «سرگذشت نارنیا» متولد شد. علی رغم انتقاداتی که از داستانهای او میشود، مثل وجود مضامین نژادپرستانه، تاکنون بیش ازصدمیلیون نسخه از نارنیا در جهان به فروش رسیده است. آخرین جلد این مجموعۀ هفتجلدی توانست مدال کارنگی را از آن خود کند.
لوئیس بیش از سی کتاب نوشت و طرفداران زیادی پیدا کرد. به جز مجموعۀ نارنیا، کتاب «مسیحیت ناب» و «نامههای اسکروتیپ» هم از معروفترین آثار او هستند. در سال ۱۹۶۳، آقای لوئیس چند روز قبل از تولد ۶۵ سالگیاش در گذشت. آثار او با گذشت دههها، همچنان پرفروش و پرمخاطب هستند. نارنیا نه فقط برای کودک و نوجوان که برای بزرگترها هم جذاب است. برای همین اگر اهل سفر با کتابها، خصوصا به جهانهای اسرارآمیز هستید، حتما امتحانش کنید. شاید بتوانید از طریق کمد یا یک تابلو، راهی آن سرزمین جادویی شوید.
دیدگاهتان را بنویسید